زمینه و هدف: چاقی مرکزی بدن نسبت به چاقی کل بدن، پیش بینی کننده بهتری برای ریسک فاکتورهای بیماری های قلبی عروقی هم در کودکان و هم در بزرگسالان است. دور کمر به عنوان یک شاخص چاقی مرکزی بدن؛ از طرفی، نسبت دور کمر به قد ایستاده به عنوان یک جایگزین، و یک اندازه مستقل از سن برای تشخیص خطر بیماری های قلبی عروقی ارائه شده اند. هدف از مطالعه حاضر مقایسه دور کمر، نسبت دور کمر به دور باسن و نسبت دور کمر به قد ایستاده در پیشگویی اضافه وزن/چاقی دانشجویان پسر بود. روش کار: آزمودنی ها دانشجویان پسر جدیدالورود دانشگاه فردوسی مشهد با دامنه سنی 18 تا 22 سال بودند. قد، وزن، نمایه توده بدن، دور کمر، دور باسن، نسبت دور کمر به دور باسن و نسبت دور کمر به قد ایستاده به صورت پابرهنه و با کمترین لباس اندازه گیری شد. از آزمون های ANOVA و تحلیل ROC برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: میانگین دور کمر، نسبت دور کمر به دور باسن و نسبت دور کمر به قد ایستاده در گروه های مختلف شاخص توده بدن تفاوت معنی داری داشتند. همچنین، سطوح زیر منحنی برای WC (003/0=p) و WHtR (013/0=p) تفاوت معنی داری داشتند، اما WHR معنی دار نبود (335/0=p). نتیجه گیری: شاخص های WC و WHtR در مقایسه با WHR قدرت تشخیص بهتری در اضافه وزن و چاقی دارند. با این حال WC به دلیل سهولت یادگیری در اندازه گیری، در مقایسه با دو شاخص دیگر، و همچنین به دلیل کم هزینه بودن مناسب تر است.

امروزه در مورد عوامل خطر مستقل در ایجاد انفارکتوس میوکارد (MI) مطالعات زیادی صورت می گیرد. این عوامل می توانند بدون ارتباط با عوامل خطر دیگر باعث ایجاد ضایعات عروق کرونر و بروز MI شوند. نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) و اندازه قد را با MI مرتبط دانسته اند. هدف از این مطالعه، بررسی بیماران دچار MI از نظر WHR و اندازه قد به عنوان عوامل خطر مستقل است. در این مطالعه مورد شاهدی، از میان مراجعین به بیمارستانهای شهید بهشتی و شهید یحیی نژاد، پس از بررسی از نظر اختلالات چربی خون، پرفشاری خون، دیابت، کشیدن سیگار و سابقه خانوادگی بیماری عروق کرونر و اطمینان از فقدان آن و نیز تطبیق بیماران وشاهدان از نظر سن و جنس 300 فرد، نیمی مبتلا به) MI جدید یا قدیمی) و نیمی به عنوان شاهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. WHR و قد بیماران و شاهدان اندازه گیری شد. سپس میانگین آنها در این دو گروه با استفاده از آزمون "تی" مورد مقایسه قرار گرفت و ارتباط WHR و اندازه قد با پیدایش MI بررسی شد. میانگین WHR در بیماران دچار Mi0.96 و در افراد شاهد 0.92 و اختلاف ین دو میانگین مزبور بود(0.04، WHR.(P<0.001در هر جنس و در تمام گروههای سنی با خطر پیدایش MI در ارتباط بود. میانگین قد در بیماران 160.7 سانتی متر و در افراد شاهد 163 سانتی متر و اختلاف بین دو میانگین میانگین 2.3 سانتی متر بود (P<0.05) . اختلاف بین میانگین قد در بیماران دچار MI و میانگین مزبور در افراد شاهد در مردان و در افراد جوان تر بیشتر بود. WHR عامل خطر مستقلی برای MI است، بدین معنا که افزایش نسبت دور کمر به دور باسن احتمال بروز MI را بدون ارتباط با عوامل خطر شناخته شده بیشتر می کند. همچنین در مردان و در افراد جوانتر ارتباط مستقلی بین اندازه قد و خطر پیدایش MI وجود دارد، بدین معنا که احتمال MI در افراد با قد کوتاه تر بیشتر است.

مقدمه: چاقی با بسیاری از بیماری های متابولیک و قلبی- عروقی از قبیل دیابت، دیس لیپیدمی، هیپرتانسیون و آتروسکلروز ارتباط مستقیم و یا غیر مستقیم دارد، ولی نقش انتشار موضعی چربی (چاقی شکمی) در بروز بیماری های قلبی - عروقی هنوز به صورت قطعی مشخص نیست. لذا این مطالعه برای تعیین ارتباط چاقی (شکمی) با سکته قلبی انجام شد. روشها: در این مطالعه مورد- شاهدی شاخص توده بدنی (BMI) و نسبت دور کمر به باسن (WHR) در 420 نفر (140 مبتلا به سکته قلبی و 280 فرد سالم) محاسبه شد. میانگین BMI، WHR در زیرگروه های سنی، جنسی و عوامل خطر ساز قلبی تعیین شد . نسبت شانس (OR) بروز سکته قلبی با 95% فاصله اطمینان (C.I) در افراد چاق (BMI≥27) و با چاقی شکمی (WHR≥0.85) نسبت به افراد طبیعی در هر یک از زیر گروه ها محاسبه شد. یافته ها: میانگین شاخص توده بدنی مبتلایان به سکته قلبی (27.9±4.9 kg/m2) بیشتر از افراد سالم (25.8±4.9 kg/m2) بود (P≤0.05). افراد چاق شانس ابتلا به سکته قلبی بالاتری داشتند CI=3-3.3)؛ (OR=3.2. این شانس با چاقی شکمی بیشتر می شد CI=3.2-3.6)؛ (OR=3.4. شانس سکته قلبی در زمینه چاقی در افراد جوان تر CI=2.8-6.8)؛ (OR=4.3 بیشتر از افراد مسن تر CI=1.7-2.4)؛ (OR=2.1 بود . چاقی شکمی، شانس ابتلا به سکته قلبی را در زنان CI=3.1-4.4)؛ (OR=3.6 بیشتر از مردان CI=1.7-2.5)؛ (OR=2.2 افزایش می داد. اثر همراهی هر یک از عوامل خطر ساز قلبی با چاقی در افزایش شانس سکته قلبی از این قرار بود: پر فشاری خون CI=9.8-22.1)؛ (OR=18.4، دیابت CI=4.2-14.1)؛ (OR=9، چربی خون بالا CI=2.1-8.4)؛ (OR=6، سابقه خانوادگی مثبت CI=2.1-3.4)؛ (OR=2.6 و مصرف سیگار CI=0.9-1.7)؛ (OR=1.2. نتیجه گیری: شاخص توده بدنی و نسبت دور کمر به باسن با ابتلا به سکته قلبی ارتباط مستقیم دارد. چاقی شکمی در مقایسه با چاقی کلی ارتباط بیشتری با ابتلا به سکته قلبی به ویژه در زنان و سنین پایین تر دارد . همچنین سایر عوامل خطر ساز قلبی به جز مصرف سیگار رابطه چاقی با سکته قلبی را تشدید می کنند .

مقدمه و هدف: شاخص نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) یک اندازه گیری برای چاقی در ناحیه شکم می باشد . مطالعات بر اساس این شاخص در اقوام مختلف نتایج متفاوت داشته است. هدف این مطالعه بدست آوردن بهترین نقطه برش شاخص نسبت دور کمر به دور باسن جهت تفکیک افراد چاق می باشد.روش کار: در این مطالعه مقطعی تعداد 19366 نفر با سن بالاتر از 19 سال به روش سر شماری در طی پنج سال انتخاب شدند. اندازه گیری ترکیبات بدن به روش Bioelectrical Impedance Analysis انجام گرفت. میزان WHR، درصد بافت چربی بدن، کل بافت چربی بدن و میزان بافت نرم بدن اندازه گیری گردید. عملکرد تشخیصی (Diagnostic Performance) بر اساس محاسبه ویژگی و حساسیت در هر دو گروه زن و مرد با استفاده از نقاط برش استاندارد طلایی بر اساس جنسیت و دسته بندی سنی محاسبه شد. آنالیز داده به روش تی تست، کای اسکور، منحنی راک و رگرسیون خطی انجام گرفت.نتایج: در هر دو گروه زن و مرد، میزان همبستگی بین متغیرهای مختلف بالا می باشد. میزان حساسیت و قدرت پیش بینی منفی در گروه زنان برابر با 84.2 درصد و 85.6 درصد و در کل مردان برابر با 21 درصد و 50.7 درصد است. دسته بندی سنی نشان داد که با افزایش سن میزان حساسیت و قدرت پیش بینی منفی در مردان و میزان حساسیت در زنان افزایش می یابد. بهترین نقطه برش WHR برای مردان 87.5 درصد و برای زنان 83.5 درصد محاسبه شد.نتیجه نهایی: این شاخص به درستی زنان را در گروه چاق و دارای اضافه وزن دسته بندی می کند. نقطه برش بدست آمده در گروه زنان نزدیک به نقطه برش استاندارد ولی در مردان بسیار کمتر از آن می باشد. این شاخص در مردان جوان فاقد دقت لازم است ولی با افزایش سن در این گروه، دسته بندی به نحو بهتری انجام می گیرد.

مقدمه: چاقی مهم ترین مشکل تغذیه ای- بهداشتی نوجوانان در کشورهای توسعه یافته است. در کشورهای در حال توسعه نیز به دلیل توسعه شهرنشینی، تغییر در شیوه زندگی و مدرنیزه شدن، روند روبه افزایش آن زنگ خطر مشکلات بهداشتی عنوان می شود. چاقی دوره نوجوانی خطر ابتلا به بیماری های مزمن را در بزرگسالی افزایش داده و سبب مرگ ومیر زودرس از این بیماری می شود. لذا، مطالعه حاضر با هدف تعیین الگوی توزیع چربی بدن و ارتباط آن با نمایه توده بدن در گروهی از دختران دانش آموز 17-14 ساله شهر لاهیجان در سال 80-1379 انجام شد.مواد و روش ها: در این بررسی مقطعی- تحلیلی، 400 دختر دبیرستانی با روش نمونه گیری طبقه ای و به طور تصادفی انتخاب شدند. اندازه گیری های تن سنجی (وزن، قد، دور کمر و دور باسن) انجام و نمایه توده بدن و دور کمر به دور باسن محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد.یافته ها: 14.8% دختران دارای اضافه وزن و 5.3% آنان چاق بودند. براساس شاخص دور کمر به دور باسن، 21.5% کل نمونه های مورد بررسی و 66.7% دختران چاق، چاقی شکمی هستند. همبستگی مثبت و معنی داری بین نمایه توده بدن و دور کمر به دور باسن مشاهده شد (r=0.35, p<0.0001).نتیجه گیری: نتایج بررسی حاضر نشان می دهد که در دختران نوجوان چاق، چربی بیشتر درنواحی مرکزی بدن ذخیره می شود. از آنجا که چاقی شکمی عامل خطر نواع بیماری ها از جمله بیماری های قلبی- عروقی، فشارخون بالا، دیابت نوع دو و مرگ ومیر زودرس می باشد، لزوم پایش و ارایه خدمات تغذیه ای و ورزشی برای این گروه سنی به صورت فردی و گروهی توصیه می گردد.

مقدمه: در مطالعات قبلی در روزه داری تغییرات فشار خون به صورت کاهش و یا عدم تغییر و تغییرات شاخص توده بدنی به صورت کاهش و افزایش گزارش گردیده است با توجه به تناقضات موجود در بررسی ها این مطالعه به منظور بررسی تغییرات ناشی از روزه داری، شاخص توده بدنی، میزان فعالیت بدنی و مصرف کالری در بالغین جوان سالم صورت گرفته است.روش اجرا: مطالعه به صورت نیمه تجربی (قبل و بعد) بر روی 62 زن و 93مرد دانشجوی علوم دینی روزه دار داوطلب صورت گرفت. کلیه افراد سالم (فاقد بیماری شناخته شده و مصرف دارو) بوده و حداقل 25 روز از ماه رمضان را روزه گرفته بودند. یک هفته قبل از ماه رمضان و روز 14 و 28 ماه رمضان میزان فشار خون، نسبت دور کمر به باسن، قد و وزن توسط پزشک اندازه گیری گردید. پرسشنامه مربوط به فعالیت بدنی و یاد آمد غذای 3 روز مصرف کالری در 2 نوبت قبل و حین ماه رمضان توسط افراد مورد مطالعه تکمیل گردید و اطلاعات حاصله با تستهای آماری PAIRED – TEST و ANOVA بررسی گردیدند.نتایج: فشار خون دیاستولیک در کل جمعیت تغییر معنی دار داشته (P<0.001) و این متغیر در کل جمعیت و در مردان در 2 هفته اول تغییر چندانی نداشته، اما در طول دو هفته آخر ماه رمضان به طور معنی دار افزایش داشته است(P<0.001). تغییرات فشار خون سیستولیک در کل جمعیت و گروه زن و مردمعنی دار نبوده است نسبت دور کمر به دور باسن در گروه زنان به طور قابل ملاحظه کاهش داشته است (P<0.03) که این تاثیر علیرغم عدم تغییر معنی دار آماری در گروه مردان (P<0.09) در کل جمعیت نیز وجود داشته است .(P<0.01) شاخص توده بدنی در مردان و کل جمعیت به طور معنی دار کاهش داشته (P<0.02, p<0.001) اما تغییرات در گروه زنان غیر معنی دار بوده است. میزان دریافت کالری در طول ماه رمضان در کل جمعیت (P<0.001) و همچنین در گروه مردان (P<0.001) کاهش معنی داری داشته است. میزان فعالیت بدنی در حین ماه رمضان به طور معنی دار کاهش پیدا کرد، که این کاهش در کل جمعیت (P<0.001) و در مردان (P<0.001) معنی دار ولی در گروه زنان از نظر آماری معنی دار نمی باشد .(P<0.065)بحث: مطالعه فوق نشان داد که در حین روزه داری فشار خون دیاستولیک مختصری افزایش یافته و علیرغم کاهش فعالیت بدنی به دلیل کاهش دریافت کالری، شاخص توده بدنی و نسبت دور کمر به دور باسن کاهش داشته است.

مقدمه: اندازه دور کمر و دور باسن در مطالعات اپیدمیولوژیک و نیز در مطالعات بالینی دارای اهمیت است لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تاثیر کاهش وزن بر اندازه دور کمر و دور باسن در زنان چاق و دارای اضافه وزن انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک کارآزمایی بالینی از نوع قبل و بعد است که بر روی 289 زن 18 تا 73 ساله صورت گرفت. اطلاعات دموگرافیک گردآوری شد. وزن و قد طبق دستورالعمل های استاندارد اندازه گیری و نمایه توده بدنی (BMI) محاسبه شد. دور کمر (WC) در باریک ترین ناحیه آن و دور باسن (HC) در برجسته ترین قسمت، اندازه گیری و ثبت و نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) محاسبه گردید. چاقی به صورت BMI ≥30 Kg/m2، اضافه وزن به صورت 25≤BMI <30 Kg/m2 و چاقی شکمی به صورت WHR≥0.8 تعریف شد. یافته ها: میانگین سنی زنان مورد مطالعه 34.9± 11.5 سال و میانگین وزن (w) و BMI آنها در شروع مطالعه به ترتیب 81.8± 14.6 کیلوگرم و 31.8 ±5.4 کیلوگرم بر متر مربع، میانگین 95.3± 10.3 WC سانتی متر، میانگین 114.6 ±10.8 HC سانتی متر و میانگین WHR، 0.83± 0.06 بود. بعد از رژیم کاهش وزن برای مدت حدود دو ماه W،BMI ، WC، HC و WHR به ترتیب به 77.8± 14.5 Kg، 30.4± 5.4 Kg/m2، 91.1± 10.5 cm، 111.8 ±11 cm و 0.81±0.06 رسید )برای همه (p<0.05. نتیجه گیری: یک رژیم کم کالری موجب کاهش وزن واضح به همراه کاهش BMI، WC، HC و WHR در زنان چاق و دارای اضافه وزن می شود و تغییرات ایجاد شده در WC و HC در آنها ارتباط مستقیم با BMI اولیه آنها دارد.

سابقه و هدف: سندرم تخمدان پلی کیستیک یک اختلال شایع آندوکرین همراه با اختلالات لیپید می باشد که با افزایش ریسک بیماری های قلبی- عروقی و چاقی مرکزی همراه می باشد. این مطالعه با هدف تعیین رابطه لیپید پس از غذا با نسبت دور کمر به باسن و انسولین در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک و مقایسه آن با گروه کنترل انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه مورد- شاهدی بر روی 20 خانم مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک و 20 نفر کنترل سالم که از نظر سن یکسان و از نظر شاخص توده بدنی بین 20 kg¤m2 تا  23 kg¤m2بودند، در مرکز ناباروری فاطمه الزهرا بابل انجام شده است. نسبت دور کمر به دور باسن محاسبه شد و سطح تری گلیسرید، کلسترول، HDL ناشتا و پس از غذا، انسولین و تست تحمل گلوکز اندازه گیری شد و در دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها: زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک سطوح بالاتری از تری گلیسرید پس از غذا ( 203.6±121.5 mg¤dlدر مقابل117.7±41.5 mg¤dl ، p=0.018)، کلسترول پس از غذا ( 210.1±36.9 mg¤dlدر مقابل169.9±29mg/dl ،p=0.001 )، قند خون ناشتا ( 91.6±11.7 mg¤dlدر مقابل 81.8±14.2 mg¤dl،p=0.023)، انسولین (131.7±25.2 IU¤ml در مقابل75.2±18 IU¤ml ،p=0.033 )، و نسبت دور کمر به دور باسن ( 0.87±0.06در مقابل0.74±0.14 ، p=0.001) در مقایسه با گروه کنترل داشتند. در حالت ناشتا نیز تری گلیسرید ( 158.1±68.9 mg¤dlدر مقابل118±35.9 mg¤dl ، p=0.029) و کلسترول (189.9±32.6 mg¤dlدر مقابل154±25 mg¤dl ، p=0.000) در بیماران بیشتر از گروه کنترل بود. بین سطح لیپیدهای اندازه گیری شده با سطح انسولین و نسبت دور کمر به باسن همبستگی معنی دار وجود نداشت.استنتاج: سطوح تری گلیسرید و کلسترول ناشتا و پس از غذا و انسولین در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک بیشتر از زنان نرمال بود و به نظر می رسد نسبت دور کمر به باسن و سطح انسولین بر این ارتباط تاثیرگذار نبوده است.